هوارد شولتز به عنوان یکی از کارآفرینان و ارزش‌آفرینان مشهور معاصر شناخته می‌شود. او در نقش خود به عنوان مدیر و رئیس استارباکس، با تکیه بر تجربه و تعهد و استعداد بالای خود در کارآفرینی و مدیریت، توانست استارباکس را به بزرگ‌ترین کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای در سطح جهان تبدیل کند. طبق آخرین آمار، دارایی خالص شولتز 4.7 میلیارد دلار است.
مطالعه‌ی زندگی افرادی چون شولتز، به‌ویژه در بستری مانند جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، می‌تواند برای علاقه‌مندان به نوآوری، رهبری و کارآفرینی الهام‌بخش باشد.
تولد و تحصیل
هوارد شولتز در ۱۹ ژوئیه ۱۹۵۳ در بروکلینِ نیویورک متولد شد. پدرش یک سرباز بازنشسته ارتش بود و مادرش نیز هم‌زمان با مراقبت از خانواده، به کار مشغول بود. شرایط اقتصادی خانواده شولتز دشوار بود و آنها با محدودیت‌های مالی زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کردند. او از سن ۱۲ سالگی وارد بازار کار شد؛ ابتدا به فروش روزنامه پرداخت، سپس در یک کافه مشغول به کار شد و پس از آن در فروشگاه چرم و پوست استخدام شد. این تجربیات اولیه، روحیه سخت‌کوشی و استقلال را در او تقویت کردند. به دلیل استعداد چشمگیرش در ورزش، موفق شد بورسیه تحصیلی دانشگاه میشیگان را کسب کند و در سال ۱۹۷۵ با مدرک کارشناسی در رشته ارتباطات، از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.
آغاز مسیر حرفه‌ای و ورود به استارباکس
پس از فارغ التحصیلی، هوارد شولتز فعالیت حرفه‌ای خود را به عنوان مدیر فروش در شرکت زیراکس آغاز کرد. پس از مدتی، به یک شرکت سوئدی فعال در زمینه تولید لوازم خانگی پیوست؛ شرکتی که استارباکس یکی از مشتریان آن به شمار می‌رفت. همین آشنایی اولیه، علاقه‌مندی شولتز به استارباکس را برانگیخت و سرآغازی برای مسیر آینده او شد.
در سال ۱۹۸۲، شولتز به طور رسمی به استارباکس پیوست و مسئولیت مدیریت عملیات خرده‌فروشی و بازاریابی را برعهده گرفت. در ادامه، در سال ۱۹۸۵ به سمت رئیس هیئت‌مدیره منصوب شد. در سال ۱۹۸۳، سفری به شهر میلان در ایتالیا نقطه عطفی در مسیر کاری شولتز بود. آشنایی با فرهنگ غنی قهوه‌نوشی و کافی‌شاپ‌های سنتی ایتالیایی، به‌ویژه نوشیدنی‌هایی نظیر لاته و کاپوچینو، الهام‌بخش او شد تا این محصولات را به منوی استارباکس اضافه کند. این نوآوری باعث شد درآمد شرکت طی مدت کوتاهی سه برابر افزایش یابد. علاوه بر این، فضای کافی‌شاپ‌های ایتالیا نظر شولتز را به شدت جلب کرده بود، زیرا این فروشگاه‌ها علاوه بر تهیه نوشیدنی برای مشتریان، مکانی برای ملاقات‌های اجتماعی و استراحت آنها نیز بودند. شولتز از این ایده بهره برد که بعدها منجر به موفقیت چشمگیر استارباکس شد.
راه‌اندازی کسب‌وکار مستقل و بازگشت به استارباکس
دو سال بعد، یعنی در سال 1985، شولتز از بالدوین خواست تا تمرکز خود را بر ایجاد کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای بگذارد؛ اما مدیرعامل استارباکس این پیشنهاد را نپذیرفت. در نهایت، پس از ناکامی در متقاعد کردن مدیران برای ایجاد تغییرات ساختاری، او از شرکت استعفا داد تا کسب‌وکار خود را آغاز کند. شولتز برای راه‌اندازی کسب‌وکار جدید خود به ۱.۷ میلیون دلار بودجه نیاز داشت که بخشی از آن را بنیان‌گذاران استارباکس تأمین کردند و مابقی را از طریق وام بانکی تکمیل نمود. سرانجام، در آوریل ۱۹۸۶، اولین کافی‌شاپ هوارد با الهام از نمونه‌های ایتالیایی و با نام «ایل یورناله» در سیاتل تأسیس شد.
تصمیم به خرید استارباکس
هوارد شولتز یک سال پس از راه‌اندازی کسب‌وکار خود متوجه شد که بنیان‌گذاران استارباکس قصد دارند شرکت را به قیمت ۴ میلیون دلار بفروشند. این موضوع او را بر آن داشت تا به دنبال خرید استارباکس باشد. بیل گیتس یکی از حامیان اصلی شولتز در این خرید بود و در نتیجه، شولتز به تنها مالک و مدیر استارباکس تبدیل شد. پس از تصاحب شرکت، او تغییراتی در ساختار فروشگاه‌های این برند معتبر ایجاد کرد؛ از جمله ساخت فضاهایی برای تهیه قهوه تازه به مشتریان.
سفر دوم به ایتالیا و آموزش باریستاها
شولتز دو سال پس از خرید استارباکس، در سال ۱۹۸۹، مجدداً به ایتالیا سفر کرد و با تصاویری از منو و نوشیدنی‌های ایتالیایی به همراه ویدیوهایی از رفتار و عملکرد باریستاها به آمریکا بازگشت. این ویدیوها بعدها به محتوای آموزشی کارمندان استارباکس تبدیل شدند.
توسعه و گسترش فروشگاه‌ها
هوارد شولتز به سرمایه‌گذاران خود اطمینان داد که در طول پنج سال، ۱۲۵ فروشگاه جدید در ایالات متحده افتتاح خواهد کرد. تا سال ۱۹۹۲، تعداد قابل‌توجهی فروشگاه جدید راه‌اندازی شد.
او گسترش کسب‌وکار را از منطقه نیو انگلند آغاز کرد و سپس فروشگاه‌های جدیدی در سراسر کشور تأسیس شدند. کافی‌شاپ‌های تحت مدیریت شولتز با ارائه خدماتی مانند قهوه به صورت سلف‌سرویس در جذب مشتری بسیار موفق بودند. در واقع، مشتریان در فروشگاه‌های استارباکس این امکان را داشتند که نوشیدنی، اندازه فنجان و نوع شیر مورد علاقه خود را انتخاب کنند.
عرضه سهام در بورس نیویورک
در سال ۱۹۹۲، شولتز تصمیم گرفت شرکت را سهامی عام کند و با موفقیت سهام استارباکس را به قیمت ۱۴ دلار در بورس نیویورک عرضه نمود.
ضرورت آموزش حرفه‌ای کارمندان
هوارد شولتز دو سال پیش از عرضه عمومی سهام استارباکس، مجموعه‌ای از قوانین و دستورالعمل‌ها را پایه‌گذاری کرد که بعدها به زبان رسمی و کد رفتاری استارباکس تبدیل شدند. در این چارچوب، او بر اهمیت کار تیمی، تعهد به کیفیت محصول و نقش آموزش حرفه‌ای در موفقیت بلندمدت شرکت تأکید داشت. شولتز استخدام و آموزش پرسنل را نه‌تنها یک وظیفه عملیاتی، بلکه رویکردی استراتژیک و آینده‌نگرانه در مسیر مدیریت موفق می‌دانست. در همین راستا، کارمندان استارباکس به‌طور منظم دیدگاه‌ها، انتقادات و پیشنهادهای خود را با مدیرعامل در میان می‌گذاشتند.
یکی از نکات مهمی که کارکنان مطرح کردند، کاهش تعداد مشتریان در فصل تابستان به دلیل نبود نوشیدنی‌های خنک بود. در پاسخ به این بازخورد، شرکت در آوریل ۱۹۹۵، نوشیدنی «فراپوچینو» را در تمامی ۵۵۰ فروشگاه استارباکس عرضه کرد. این محصول با استقبال گسترده‌ای روبه‌رو شد و تا پایان همان سال، ۱۰ درصد از کل فروش شرکت را به خود اختصاص داد.
تغییرات ساختاری در استارباکس
با گذشت زمان، شولتز و همکارانش در استارباکس به این نتیجه رسیدند که برای حفظ اصول اساسی خود، باید در ایدئولوژی خود در مورد توسعه شبکه تجدید نظر کنند. آنها تصمیم گرفتند فضاهای فروشگاه را بزرگتر کنند و و چیدمان میز و صندلی‌ها را تغییر دهند تا محیطی مناسب برای جلسات غیررسمی و رسمی ایجاد کنند. این تصمیم به تدریج باعث شد که آمریکایی‌ها استارباکس را به عنوان محل برگزاری جلسات متعدد انتخاب کنند.
یکی دیگر از تغییرات ساختاری که در استارباکس انجام شد، افزودن قهوه فوری با کیفیت به منوی استارباکس بود که فرایند فروش را بهبود داد و درآمد را افزایش داد. همچنین پخش موسیقی یکسان در شعبه‌ها یکی دیگر از ابتکارات استارباکس بود که باعث جذب بیشتر مشتریان شد و منجر به انتشار سی‌دی‌های اختصاصی موسیقی استارباکس گردید.
ورود به بازارهای بین‌المللی
در سال ۱۹۹۶، شولتز تصمیم گرفت افق‌های تجاری خود را با ورود به بازارهای بین‌المللی گسترش دهد. اولین فروشگاه در ژاپن افتتاح شد و سپس فروشگاه‌هایی در سنگاپور، کره جنوبی، تایوان، انگلستان، هلند و سوئد راه‌اندازی شدند. تا سال ۲۰۰۰، تعداد کل فروشگاه‌ها در ایالات متحده به ۲۴۰۰ فروشگاه افزایش یافت و تعداد فروشگاه‌های بین‌المللی در اروپا، آسیا، کانادا و خاورمیانه به ۳۵۰ فروشگاه رسید.
در سال ۲۰۰۰، شولتز از سمت مدیرعاملی کنار رفت تا تمرکز خود را روی توسعه بین‌المللی شرکت بگذارد. هدف اصلی او افتتاح ۱۲۰۰ فروشگاه جدید تا پایان سال ۲۰۰۱ بود. پس از آن، در سال ۲۰۰۵، مدیر استارباکس اعلام کرد که قصد دارد تعداد کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای را به ۱۰,۰۰۰ باب افزایش دهد. او معتقد بود شرکت باید سریع حرکت کند، وگرنه رقبا آنها را از گردونه رقابت خارج خواهند کرد.
علاوه بر این، با توجه به شهرت روزافزون استارباکس در جهان، مدیریت شرکت تصمیم گرفت با افزودن غذاهای انتخابی به منوی خود، وارد بازار فست‌فود شود.
ورود به دنیای ورزش
پس از تثبیت موقعیت استارباکس، هاوارد شولتز تصمیم گرفت از سمت مدیرعاملی کناره‌گیری کند و با خرید تیم بسکتبال مردان Seattle SuperSonics و تیم بسکتبال زنان سیاتل استورم وارد عرصه ورزشی شد.
در سال 2006، شولتز اعلام کرد که تیمش نیاز به یک استادیوم جدید یا بازسازی استادیوم فعلی دارد. با این حال، پس از رد درخواست وی توسط مقامات دولت واشنگتن، او تیم خود را به مبلغ 350 میلیون دلار در همان سال فروخت.
بازگشت به استارباکس و مقابله با بحران
با شروع یک بحران اقتصادی در استارباکس و ظهور رقبایی مانند مک دونالد و دانکین دوناتز که به دنبال نفوذ به بازار قهوه بودند، شولتز مجدداً در ژانویه 2008 به تیم مدیریتی بازگشت. او برای حفظ بقای شرکت مجبور شد 900 فروشگاه را تا پایان سال 2009 تعطیل کند.
پس از سر و سامان دادن به استارباکس، هوارد شولتز برای مدت کوتاهی به هیئت مدیره اسکوئر پیوست و در سال ۲۰۱۳، از این سمت کناره‌گیری کرد. او در سال ۲۰۱۶، دوباره از سمت مدیرعاملی استارباکس کناره‌گیری کرد و در جایگاه رئیس هیئت‌مدیره به کار خود ادامه داد. در سال ۲۰۱۸، او از همه‌ی سمت‌هایش در شرکت کنار رفت تا برای کمپین انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا آماده شود اما در نهایت اعلام کرد که وارد رقابت نخواهد شد.
جوایز و افتخارات
- سال ۱۹۹۹: دریافت جایزه‌ی رهبری بین‌المللی از بنیاد ایدز،
- سال ۲۰۱۱: انتخاب به‌عنوان تاجر سال توسط مجله‌ی فورچن،
- سال ۲۰۱۷: اعطا مدرک دکتری به وی توسط دانشگاه ایالتی آریزونا.
سخن پایانی
همه‌ی ما باید برای دستیابی به موفقیت و تحقق رؤیاهای خود، آماده‌ی رویارویی با چالش‌ها و غلبه بر مشکلات مختلف باشیم. داستان زندگی و موفقیت‌های هوارد شولتز، نمونه‌ای بارز از مواجهه با سختی‌هایی است که می‌تواند هر کسی را از ادامه‌ی مسیر باز دارد. با این حال، علی‌رغم اینکه هوارد شولتز در خانواده‌ای فقیر متولد شد، فقر برای او نه مانع، بلکه انگیزه‌ای بود تا برای رسیدن به آرزوهایش تلاش کند.
او توانست با وجود تمام ناملایمات، سختی‌ها و مشکلات مالی، به یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین کارآفرینان جهان تبدیل شود. شولتز با عزمی راسخ، ایده‌های نوآورانه و تلاش‌های بی‌وقفه، شرکت استارباکس را خریداری کرد و آن را متحول ساخت. او نه‌تنها در آمریکا، بلکه در بازارهای بین‌المللی نیز به‌طور جدی سرمایه‌گذاری کرد؛ به‌گونه‌ای که اکنون استارباکس با بیش از ۳۲ هزار فروشگاه در ۸۰ کشور جهان، یکی از موفق‌ترین برندهای جهانی در صنعت قهوه به شمار می‌رود.
مطالعه‌ی چنین مسیرهایی در رویدادهای علمی و فرهنگی مانند جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان، می‌تواند نسل جدید را به سوی خودباوری، نوآوری و مسئولیت‌پذیری در مسیر رشد فردی و اجتماعی هدایت کند.
