با پیشرفت‌های اخیر در برنامه‌های سفر به مریخ، دانشمندان به دنبال راهکارهایی عملی و کم‌هزینه برای ساخت‌وساز در مریخ هستند. یکی از ایده‌های جالب توجه، استفاده از خون انسان و سایر مایعات بدن به عنوان مصالح ساختمانی است. ماده‌ای به نام آستروکریت (AstroCrete) که از پروتئین‌های موجود در پلاسما به‌عنوان چسب برای ترکیب ذرات خاک مریخی استفاده می‌کند، در مرکز این پژوهش‌ها قرار دارد.
جالب است بدانید که این روش، گرچه عجیب به نظر می‌رسد، بی‌سابقه نیست. رومیان باستان برای بهبود کیفیت ملات‌های ساختمانی خود از مواد ارگانیکی مانند خون حیوانات و ادرار بهره می‌بردند. بتن‌های ساخته شده در آن دوران هنوز هم در برخی سازه‌های تاریخی پابرجا هستند و ویژگی‌هایی مانند دوام بالا، مقاومت فشاری زیاد و حتی خاصیت خودترمیمی داشته‌اند.
در مأموریت‌های فضایی، یکی از چالش‌های اصلی، محدودیت فضا و وزن در راکت‌ها است. هر کیلوگرم بار اضافه می‌تواند هزینه و پیچیدگی سفر را افزایش دهد. از این‌رو، فضانوردان مجبورند از منابع موجود در محیط مریخ مانند خاک و سنگ (ریگولیت) استفاده کنند. اما این مواد برای تبدیل شدن به مصالح ساختمانی مقاوم، نیازمند مواد چسبنده هستند—که می‌توانند از بدن انسان تأمین شوند.
پژوهشگران دانشگاه خوارزمی، با شبیه‌سازی نمونه‌هایی از خاک مریخ و ترکیب آن با پروتئین‌هایی مانند آلبومین سرم انسانی (HAS)، موفق به تولید نوعی بتن شدند که قابلیت استفاده در شرایط سخت مریخ را دارد. این ترکیب باعث ایجاد نوعی بتن به نام آستروکریت می‌شود که:
علاوه بر HAS، اوره استخراج‌شده از عرق، اشک و ادرار انسان نیز می‌تواند به افزایش مقاومت و انعطاف‌پذیری آستروکریت کمک کند و احتمال شکستگی در فشارهای بالا را کاهش دهد. این مسئله از نظر دوام سازه‌ها در مریخ اهمیت زیادی دارد.
تیم تحقیقاتی با بهره‌گیری از چاپگرهای سه‌بعدی، نمونه‌هایی از بتن مریخی با ترکیبات مختلف تولید و تحت آزمایش قرار داد. در کنار آستروکریت، انواع دیگری از بتن مانند:
نیز مورد بررسی قرار گرفتند. در این میان، بتن فرموله‌شده با گوگرد یکی از گزینه‌های مطمئن معرفی شد؛ اما آستروکریت به دلیل سادگی فرآیند تولید و دسترسی آسان به مواد اولیه در محیط مریخ، توجه بیشتری را به خود جلب کرده است.
یکی از دغدغه‌های اصلی، این است که آیا بدن انسان توانایی تولید مداوم HAS در طولانی‌مدت را دارد؟ طبق تخمین‌ها، یک فضانورد در طول حدود ۷۲ هفته می‌تواند میزان لازم از این پروتئین را برای ساخت یک واحد مسکونی کوچک تولید کند. البته استفاده پیوسته از منابع بیولوژیکی انسان باید با دقت و بر اساس بررسی‌های زیستی و پزشکی انجام شود.
آستروکریت در کنار نوآوری علمی، دارای مزایایی است که آن را به گزینه‌ای ارزشمند برای ساخت‌وساز در مریخ تبدیل می‌کند:
در پایان، محققان تأکید می‌کنند که کلید ساخت موفق پایگاه‌های دائمی در مریخ، استفاده خلاقانه از منابع محلی است—از خاک و سنگ گرفته تا حتی خون و مایعات بدن انسان. اگرچه چالش‌هایی مانند اشعه‌های کیهانی، گرانش کم، دمای متغیر و کمبود منابع آبی وجود دارد، اما توسعه مصالحی مانند آستروکریت می‌تواند نمایانگر عزم بشر برای بقا و گسترش زندگی در سیارات دیگر باشد.
منبع: Popular Science
آدرس دبیرخانه: تهران، سعادت آباد، بین چهار راه سرو و میدان کتاب، پلاک 126
شماره تماس : 22343314-021
همراه دبیرخانه :09909700169
روابط عمومی:09937793822
نمابر: 22083459-021
رایانامه:[email protected]
تمامی حقوق این وبسایت محفوظ و متعلق به جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان میباشد.
