انسان همواره به دنبال یافتن زیستگاهی بهتر و مناسب‌تر برای زندگی بوده است و این تلاش هنوز هم ادامه دارد. بنابراین، دانشمندان و کیهان‌شناسان با درک اینکه زمین و منظومه‌شمسی در نهایت برای حفظ حیات انسان و سکونت او ناکارآمد خواهند شد، مدت هاست که به فکر انتخاب سیارات جایگزین برای تضمین بقای بشر بوده‌اند.
از این رو، تعدادی از متخصصان این حوزه، گزیده‌ای از دیدگاه‌ها و یافته‌های تحقیقاتی خود را از طریق نوشته‌های خود به اشتراک گذاشته‌اند که می‌تواند هم برای عموم مردم و هم برای متخصصان در این زمینه مفید باشد.
کتاب «نقطه آبی کمرنگ» نوشته کارل سیگن، ستاره‌شناس برجسته آمریکایی از دانشگاه «کورنل»، یکی از برجسته‌ترین آثاری است که در این زمینه به تألیف در آمده است. نویسنده در این کتاب، دیدگاهی قابل تأمل در مورد آینده بشر در فضا ارائه می‌دهد.
درباره نویسنده «کارل سیگن»
دکتر کارل سیگن استاد برجسته نجوم و علوم فضایی بود و به عنوان مدیر آزمایشگاه مطالعات سیاره‌ای در دانشگاه کرنل خدمت می‌کرد. علاوه بر این، او نقش مهمی در هدایت برنامه فضایی ایالات‌متحده داشت. بعلاوه، سیگن از دهه 1950 به عنوان مشاور و راهنما در ناسا مشغول به فعالیت بود و فضانوردان آپولو را قبل از انجام مأموریتشان راهنمایی می‌کرد و در مأموریت‌های اکتشافی فضاپیمای مارینر، وایکینگ، وویجر و گالیله به سیارات مختلف همکاری داشت.
بعلاوه، دکتر کارل سیگن نقش مهمی در مطالعه اتمسفر سیاره‌ها، ویژگی‌های سطوح سیاره‌ای، تاریخچه زمین و بررسی زیست‌شناسی فرازمینی ایفا کرده است.
از این رو، به پاس قدردانی از تلاش‌هایش، مدال‌های دستاورد فوق‌العاده علمی به وی اعطا شد. او همچنین ۲ بار موفق به دریافت مدال خدمات برجسته برای عموم و همین‌طور جایزه دستاورد آپولو شد و یک سیارک به افتخار وی با عنوان «2709 سیگن» نامگذاری شد. علاوه بر این، او به پاس کمک‌های استثنایی‌اش در پیشرفت علوم سیاره‌ای و نیز به‌عنوان دانشمند آموزش‌دیده در زمینه‌های نجوم و زیست‌شناسی، مفتخر به دریافت چندین جایزه معتبر از جمله نشان «جان اف. کندی»ِ برای علوم فضانوردی انجمن فضانوردی آمریکا، نشان هفتادو‌پنجمین سالگرد کلوپ کاوشگران، مدال کنستانتین تسیولکوفسکی از فدراسیون فضانوردان جماهیر شوروی و نشان ماسورسکی از انجمن فضانوردی آمریکا شد.
ناگفته نماند که بسیاری از برجسته‌ترین دانشمندان سیاره‌شناسی که در حال حاضر در این زمینه فعال هستند، شاگردان و همتایان حرفه‌ای او هستند.
آشنایی با کتاب « نقطه آبی کمرنگ»
کتاب «نقطه آبی کمرنگ» به بررسی طیفی از گزاره‌هایی می‌پردازد که در طول سال‌ها و در طول تاریخ بشر در زمینه نجوم و علوم مرتبط با آن بیان شده است. علاوه بر این، نویسنده در کتاب خود به بررسی منظومه‌شمسی، کهکشان و جهان فراتر از آن می‌پردازد و مخاطب را با موضوعات جذاب مختلفی آشنا می‌کند که عبارتند از:
- بررسی تاریخچه‌ای از اکتشافات نجومی،
- ارائه خلاصه‌ای مختصر و روشنگرانه از اکتشافات فضایی،
- ارائه دیدگاهی در مورد آغاز حیات از خاستگاه‌های آن در اقیانوس و مظاهر اولیه تمدن بشری تا پیش‌بینی آینده‌ای که در آن زمین توسط خورشید بلعیده شده و انسان‌ها برای زندگی به سایر سیارات و سیارک‌ها مهاجرت کرده اند.
- ارزیابی دلایل متعدد بشریت برای فرستادن انسان به فضا،
- و در نهایت، نویسنده دیدگاه خود را در مورد آینده دور در فضا و روش‌های تحقق آن بیان کرده است.
روایت اکتشافی سیگن در مورد موقعیت انسان در کیهان با تصاویری همراه است که سیاره زمین را به شکل یک «نقطه آبی کم رنگ» نشان می‌دهد، به همین دلیل این کتاب « نقطه آبی کمرنگ» نام گرفته است.
در اینجا بخشی از کتاب «نقطه آبی کمرنگ» را با یکدیگر می‌خوانیم:
اجداد دور ما، هنگام مطالعه ستارگان، پنج جرم آسمانی را شناسایی کردند که با طلوع و غروب قابل پیش‌بینی ستاره‌های به اصطلاح «ثابت» مطابقت نداشتند و پنج الگوی حرکتی کمیاب و پیچیده را از خود به نمایش گذاشتند.
در گذر ماه‌ها، به نظر می‌رسید که آنها به آرامی در میان ستارگان حرکت می‌کنند و گهگاه می‌چرخند. در اصطلاح معاصر، ما از آنها به عنوان سیاره یاد می‌کنیم که از کلمه یونانی (Planet)به معنای سرگردان گرفته شده است.
علاوه براین، در حالیکه ممکن است میلیون‌ها سیارک در ابعاد بسیار بزرگ و چندین کیلومتری وجود داشته باشند، اما وسعت بسیار زیاد فضای بین سیاره‌ای نشان می‌دهد که حضور این سیارک‌ها نمی‌تواند خطر جدی‌ای برای فضاپیماهایی که به سمت منظومه‌شمسی بیرونی سفر می‌کنند، ایجاد کنند.
کلام پایانی
کتاب «نقطه آبی کمرنگ» سیر تکاملی زندگی انسان در کیهان را شرح می‌دهد و آینده‌ای را که در منظومه‌شمسی و در قلمرو کهکشان‌های دور پیش روی بشر قرار دارد، بررسی می‌کند. به عقیده کارل سیگن، سکونت انسان در فراسوی زمین و در سایر سیارات فقط یک خیال نیست، بلکه یک شرطحیاتی برای بقای نسل بشر است.
اگر شما هم از علاقه‌مندان به نجوم و کیهان‌شناسی هستید، مطالعه این کتاب را فراموش نکنید.
