روز جهانی آموزش و ضرورت تحول

روز جهانی آموزش و ضرورت تحول

24 ژانویه برابر با چهارم بهمن‌ماه از سوی مجمع عمومی سازمان ملل به‌عنوان روز جهانی آموزش و با هدف قدردانی از نقش آموزش در راستای صلح و توسعه نام‌گذاری شده است. در واقع پیوند میان توسعه فرهنگی، اقتصادی، علمی، برابری، صلح و امنیت با آموزش پیوندی ناگسستنی و انکارناپذیر است و همواره در پیداکردن علل وجود مشکل در هر‌یک از مقوله‌های یاد‌شده یکی از جاهایی که باید به سراغ آن رفت، نظام آموزشی و شیوه‌های حاکم بر دستگاه تعلیم و تربیت است.همه‌گیری کرونا در دو سال اخیر در سراسر دنیا مسئله آموزش را به یکی از پرچالش‌ترین مسائل کشورها مبدل کرد؛ در‌حالی‌که در کشورهای توسعه‌یافته پس از شوکِ اولیه این پاندمی، آرام‌آرام بستر نرم‌افزاری و سخت‌افزاری موجود به کمک آموزش آمد؛ اما در کشورهای در حال توسعه، نبود زیرساخت‌های لازم و عدم توزیع همگن امکانات، شکاف آموزشی را که حتی قبل از همه‌گیری بین مناطق مختلف و حتی بین خانواده‌های مختلف وجود داشت، عمیق‌تر کرد.


اما در‌این‌بین تعطیلی مدارس شاید دوباره توجه همگان را به نقش بی‌بدیل آموزش‌های رسمی و مدرسه‌ای به کاهش بسیاری از مشکلات و راهی بی‌همتا به سوی توسعه متوازن و عدالت‌محور جلب کرد و گفتمانی تحت عنوان «مرگ مدرسه» که قبل از این شرایط مورد توجه قرار گرفته بود را با تردیدهای جدی مواجه کرد.
آنچه در شرایط کنونی از سوی سازمان ملل و یونسکو در ارتباط با آموزش و در شعار امسال به مناسبت این روز مورد توجه قرار گرفته است، ضرورت تغییر مسیر آموزش و ایجاد تحول در جهت دسترسی عادلانه به آموزشی کیفی با اولویت‌بخشی به حاشیه‌نشینان، به‌کارگیری درست و اثربخش آموزش‌های دیجیتال در کنار توانمندسازی معلمان و پشتیبانی‌های سیاسی و اجتماعی دولت‌ها و جامعه مدنی برای ایجاد دگرگونی و حرکت به سمت توسعه همه‌جانبه و عادلانه است.
شاید دستگاه آموزشی کشور ما نیز در شرایط فعلی و شکاف‌های عمیق ایجادشده احساس نیاز بیشتری به دگرگونی و اصلاح داشته باشد؛ اصلاحی همه‌جانبه شاید نگاهی متخصصانه از نوع نیازهای زندگی در عصر حاضر و توانمندسازی دانش‌آموز برای ایجاد تغییر در زندگی خود و جامعه و سهیم‌کردن استعدادهای خدادادی تک‌تک فرزندان ایران‌زمین در ساختن ایرانی بهتر و آبادتر با واکاوی راه‌های اشتباه یا کم‌اثرِ پیموده‌شده در گذشته، بتواند تحولی واقعی را در آموزش‌و‌پرورش‌مان رقم بزند؛ تحولی که هرچه دیرتر به سراغ آن برویم از چرخه توسعه در همه ابعاد عقب خواهیم ماند و جامعه را از استعدادهای نهفته در وجود فرزندان این کشور محروم خواهیم کرد.