تکنیک شش کلاه تفکر | Six Thinking Hats

6 کلاه تفکر

ادوارد دوبونو (پدر تفکر خلاق) طراح تکنیک شش کلاه است و با اين تكــنيك به افــراد آمــوزش می دهد كه تک‌بعدی فکر نکنند، به تفكر خود وسعت دهند و در نهــایت با یک همــاهنگی مدبـرانه نتــايج را طبقـه‌بندی كرده و در تصميم‌گيری از آن‌ها استفاده كنند.

در اين تكنيك با استفاده از شش سبک فکری، موضوع و یا مسئله مورد نظر بررسی می‌شود. برای هریک از شش سبک فکری یک کــلاه با رنگی مخصوص در نظر گرفته شده است. يعني رنگ کلاه‌ها نمایان‌گر طرز تفکر و نگرش افراد هستند .

6 کلاه تفکر - سفید

کلاه سفید

این کلاه مربوط به واقعیت‌ها و ارقام می‌شود. سفيد، رنگی خنثی و منفعل است. كلاه سفيد با موضوعات و شكل‌های انفعالی سر و كار دارد. کسی که این کلاه را بر سر گذاشته، واقعيت‌ها را بدون هيچ‌گونه قضاوتی مورد کنکاش قرار می‌دهد. مثل یک کامپیوتر که بدون دخالت دادن احساسات و عواطف، و فقط براساس داده‌ها عمل می‌کند و نتیجه را ارائه می‌هد.

6 کلاه تفکر - قرمز

کلاه قرمز

کلاه قرمز به عکس کلاه سفید، متکی بر احساسات است. رنگ قرمز نشانه خشم، شور و هيجان است. در کلاه قرمز بينش هيجانی و جنبه‌های احساسی و غير استدلالی مدنظر می‌باشد. در واقع این رنگ کلاه ابزار مناسبی برای بيرون ريختن احساسات است. این احساسات است که تفکر ما را شکل می‌دهد و آن را با نیازهای ما و مقتضیات زمانه متناسب می‌کند. استفاده از کلاه قرمز به متفکر فرصت ارائه احساساتش در مورد موضوع مورد را بحث می‌دهد

6 کلاه تفکر - سیاه

کلاه سیاه

کلاه سیاه به‌طور خاص روی نظرات منفی تاکید دارد. رنگ سیاه نشانه منفی‌نگری و افسردگی است. بنابراین فردی که با این رنگ کلاه در جلسه حضور پیدا می‌کند، جنبه‌های منفی و بدبينانه موضوع را ابراز می‌کند. صاحب کلاه سیاه یادآوری می‌کند که موضوع مورد بحث با تجارب یا دانش موجود در آن زمینه سنخیت ندارد. او دلایل عدم موفقیت و شکست را برمی‌شمرد.

6 کلاه تفکر - زرد

کلاه زرد

کلاه زرد تفکر مثبت را نمایندگی می‌کند. زرد نشانه آفتاب و مثبت است. تفکر فرد صاحب کلاه زرد بر محاسن و مزایا استوار است. وی همیشه جنبه‌های مثبت و خوشبينانه موضوع مورد بررسی قرار می‌دهد. می‌توان گفت که گرایشات کلاه زرد درست نقطه مقابل تمایلات کلاه سیاه است. هر چه کلاه سیاه منفی‌نگر کلاه زرد مثبت‌اندیش است.

6 کلاه تفکر - سبز

رنگ سبز

این کلاه سمبل تفکر خلاق و تفکر جانبی است. رنگ سبز نشانه رويش و باروری است.به همین جهت از کلاه سبز برای ابراز ایده‌ها و راه‌حل‌های جدید و خلاقانه استفاده می‌شود. صاحب کلاه سبز از نظرات کهنه و تکراری گریزان است و از نظرات نو و متفاوت استقبال می‌کند. این کلاه به تغییر علاقه‌مند است و بنابراین روی تغییر و تحول متمرکز می‌شود.

6 کلاه تفکر - آبی

کلاه آبی

این کلاه روی تفکر متمرکز است. بنابراین وقتی کسی کلاه آبی را بر سر می‌گذارد دیگر درمورد یک «موضوع» فکر نمی‌کند، بلکه درمورد «تفکر درباره یک موضوع» فکر می‌کند.

این کلاه کنترل کننده و سازمان دهنده اندیشه‌ها است. در واقع کسی که این کلاه را بر سر گذاشته، نظرات بقیه کلاه‌ها را مورد ارزیابی قرار داده و سازمان‌دهی می‌کند. در ضمن رنگ آبی سرد است.